VRF / VRV Klima Sistemleri
VRV ve VRF Klima Nedir?
Bu soruyu soran birçok kişi yanlışlıkla bu adları 2 farklı HVAC (Klima Sistemi) teknolojisi olarak yorumluyor. Aslında, bunlar aynı HVAC teknolojisi türü için iki farklı terimdir.Inverter teknoloji kompresörlerine dayanan ilk VRV HVAC sistemleri 1980’lerin başında Daikin tarafından icat edildi. Bir HVAC sanayi teknolojisi lideri olarak DAIKIN VRV (Variable Refrigerant Volume) terimini (Değişken Soğutucu Hacim) resmi bir marka isim hakkını almıştır.Diğer tüm firmalar benzer HVAC sistemleri için VRF (Variable Refrigerant Flow) (Değişken Soğutucu Akışkan) kullanmaktadır. Artık, bu tür sistemler için VRF daha yaygın kullanılan bir terimdir ve bu yazının geri kalanında kullanılacak terimdir.
VRF çözümlerimizi öğrenmek mi istiyorsunuz? Şimdi bize ulaşın.
VRF Klima
VRF klima sistemlerinin ne olduğunun anlaşılabilir olması için kolayca şöyle diyebiliriz İklimlendirme Sistemlerinin “Mercedes”idir. VRF klima birkaç ilkeye dayanan çok sofistike bir teknolojik klima sistemidir. Tek tip akışkan – Binalarınızın ısıtma ya da soğutma sistemi tek akışkan sıvısı ile yapılır. Diğer chiller ve kazan dairelerdeki sistemler gibi ısıtmayı ve soğutmayı farklı farklı alanlarda elde edip akışkan olarak suyu kullanmazlar. Inverter kompresörler sayesinde ısıtma ve soğutma kısmi yüklerinde oldukça düşük enerji tüketirler. Aynı soğutucu akışkanı devresine farklı farklı hava üfleyicileri (vrf iç ünite) kullanılabilir. Modüler genişleme kabiliyeti, özellikle aşamalı olarak büyüyebilen büyük projeler için geçerlidir.
Sistem yapısı
VRF klima sistemi bir dış ünite (tek dış ünite yada birden fazla vrf dış ünite) birden fazla vrf iç ünite (sıklıkla yapılan hata ise iç ünitelere “fan coil” denmesi.) sisteme göre seçilen boru bakır distribütörleri, bakır borular, Y tipi branşman (refnet – joint) ve enerji ile iletişim kablolarından oluşmaktadır. Bağlantı çalışması genellikle dış ünitelerden iç ünitelere doğru yapılır.
İletişim hattı iki ayrı kablodan oluşur, dış üniteden tüm iç ünitelere tek tek bağlantı yapılır ve dışa kapalı bir network oluşturulur. Bu VRF klima kurulumunun en önemli parçasıdır. Kontrol için kablosuz uzaktan kumandalar (IR) ve kablolu kumandalar, merkezi kumandalar ise tüm iç üniteleri tek bir yerden kontrol etmeye olanak tanır.
Nasıl çalışır?
VRF klimaların çalışma mantığı tamamen sistemin içinde bulunur ve her VRF klima üreticisi için tescillidir. Sistem kullanıcıdan girdiler alır. Örneğin istenen konfor sıcaklığını ve çevreden dış ortam sıcaklığını alınarak istenen konfor koşullarına ulaşmak için en az güç tüketimi harcama mantığı ile çalışır. Kendisini geleneksel soğutma/ısıtma sistemlerden ayıran en önemli özelliği, VRF klima sistemlerinin dış hava koşullarına göre kendilerini ayarlama özelliği sayesinde VRF klima sistemlerini daha verimli kılan başlıca faktörlerden biridir.
Şimdi, VRF klima sistemlerinin detaylı olarak nasıl çalıştığını görelim. Tipik VRF kurulumunu ele alalım, bir dış ünite ve birden fazla iç ünite düşünelim. İlk başta tüm sistem kapalı durumda. Herşey kaplıdır. Bir kullanıcı kumanda ile iç üniteyi (klima) “ON” (AÇIK) konumuna getirdiğinde, dış ünite kendini hazır konuma alır ve çalışmaya başlar. Bu durumda dış ortam koşulları (sıcaklık), iç mekan gereksinimleri (çalışma modu ve sıcaklık ayarı) sistem mantığında değerlendirilerek kompresörün çalışması iç mekanın gereksinimlerine göre optimum seviyede ayarlanır. Başka bir iç ünite açıldığında, dış ünite tüm iç mekanlardaki gereksinimlerini yeniden hesaplar ve kompresör kapasitesini istenilen talep seviyesine göre artırır. Bu işlem, VRF (HVAC) sisteminde yapılan herhangi bir değişiklikle (girdilerle) sürekli olarak gerçekleşir. Açıklandığı gibi, VRF klima sistemi tam otomatik olup, iç ünitelerden gelen talebe ve geçerli olan dış hava koşullarına dayalı olarak güç tüketimini düzenler.
Kullanıcı istenen iç mekan konfor koşullarını talebine göre ayarlayabilir:
- Çalışma modu (on/off)(açma/kapama),
- İşlem durumu (Cool/Heat/Fan/Dry/Auto)(Soğutma/Isıtma/Fan/Kuru/Otomatik),
- Setpoint (istenen) sıcaklık ayarı,
- Fan hızı (high/medium/low/auto)(yüksek / orta / düşük / otomatik).
VRF Sisteminin düzgün çalışması için bu paremetrelerin doğru ve kontrollü girilmesi gereken tek şeydir, diyebiliriz.
Sistem türleri
Sadece soğutma sistemleri / Cooling (çok az popüler) – bu sistemler yalnızca soğutma yapabilirler. Isıtma mevcut değildir. Fan ve Kuru (Fan/Dry) modları her iç ünite için mevcuttur. Isı Pompalı sistemleri / Heat Pump (çok popüler) – tüm iç üniteler ısıtma veya soğutma yapabilirler. (aynı anda değil). Fan ve Kuru (Fan/Dry) modları her iç ünite için mevcuttur. Isı Geri Kazanımlı sistemleri / Heat Recovery (çok daha az popüler) – bu sistemler soğutma ve ısıtmanın her iç ünite tarafından bağımsız olarak aynı anda sağlanabileceği en sofistike sistemlerdir.